Στο νησί της Ζακύνθου τελούνται εδώ και αιώνες πολλά θρησκευτικά πανηγύρια.Σχεδόν όλα έχουν αφετηρία και τερμα, τη λιτάνευση είτε φορητών εικόνων Αγίων είτε μεγάλων εικόνων της Παναγίας-τις ονομαζόμενες "καθέδρες" είτε ιερών σκηνωμάτων Αγίων,όπως του Αγίου Διονυσίου,του Αγίου Ιωσήφ του Σαμάκου στο χωριό Γαϊτάνι Ζακύνθου είτε "μοναδικών "Επιταφίων είτε του " ενός και μόνου Εσταυρωμένου".
Όμως η "κορωνίδα" των πανηγύρεων του νησιού μας πανθομολογουμένως είναι ο χειμερινός-17-Δεκεμβρίου-τριήμερος εορτασμός και ο καλοκαιρινός αντίστοιχος τριήμερος -24 -Αυγούστου κάθε έτους εορτασμός του Αγίου μας Διονυσίου, του Αγίου της συγγνώμης, όπως αναφέρεται.
Ας σημειωθεί ,παρεμβολικά, ότι το άφθαρτο Ιερό Σκήνωμα του Αγίου μας Διονυσίου τοποθετημένο ολόσωμο σε χρυσή λειψανοθήκη -24 καρατίων - εξέρχεται από την ιερήν του ασημόγλυπτη λάρνακα στην οποία φυλάσσεται μονίμως για προσκύνημα των πιστών και τοποθετείται όρθιο μπροστά από την πύλη της καμαρής του,μόνο δέκα φορές το χρόνο ως εξής΅α)Το τριήμερο της εορτής της μνήμης του-16- 17-18-19-Δεκεμβρίου. β) Το τριήμερο της ανακομιδής Του Λειψάνου του από τα νησιά Στροφάδες στη Ζάκυνθο -23-24-25-26 Αυγούστου.γ) Την ημέρα των Χριστουγέννων. και δ)Την Μεγάλη Παρασκευή,Μεγάλο Σάββατο και Κυριακή του Πάσχα. Διευκρινίζω ότι τα τριήμερα υπολογίζονται από το απόγευμα της εξόδου του Λειψάνου απότην λάρνακα έως το πρωί της ημέρας που ξανά εναποτίθεται οΆγιος στη λάρνακα ως μία ημέρα ,ως δεύτερη η ημέρα της λιτάνευσης του Ιερού Σκηνώματος ανά την πόλη και ως τρίτη ημέρα "Του μεγάλου Κανόνος και αρχιερατικού Εσπερινού"
Oι εορταστικές εκδηλώσεις αρχίζουν με γενικό σημαιοστολισμό του ναού ,του καμπαναριού,των δημοσίων Καταστημάτων,των Σχολείων και τέλος όλων των οικιών της πόλεως.
Την παραμονή της εορτής είτε του χειμώνος είτε του Καλοκαιριού στις έντεκα ακριβώς το πρωί
με κωδωνοκρουσίες και ανάφλεξη ειδικής κατασκευήςπυροτεχνημάτων-τις λεγόμενες "μπόμπες"
γίνεται από τον Ιεράρχη ,τον Ηγούμενο της μονής και τουςμοναχούς του μοναστηριού "κεκλεισμένωνόλων των θυρών του Αγίου Βήματος" η έγερση του Ιερού Σκηνώματος από την λάρνακα -όπως λέμε εμείς οι Ζακυνθινοί,- "Το σήκωμα του Αγίου" και τοποθέτησή του σε
όρθια στάση μπροστά από την Αγία Τράπεζα αφού το περιφέρουν τρεις φορές γύρω απ'αυτήν.
Οιοιδήποτε παρεβρισκόμενοι εντός του ναού δε βλέπουν ό,τι διεδραματίζεται μέσα στο Άγιο Βήμα.
Εντωμεταξύ στις έντεκα η ώρα σ'όλα τασπίτια της πόλης και των χωριών "ρίχνουν "με τις καραμπίνες "για το καλό" όπως λένε οι ντόπιοι ,ευχόμενοι "Χρόνια πολλά,βοηθειά μας ο Άγιός μας"
Παίρνει τέλος το πρωινό της παραμονής με την ημιαργία Τραπεζών,Δημοσίων Κτιρίων και Σχολείων.
Απόγευμα παραμονής ,ώρα πέντε,το χειμώνα, επτά ,το Καλοκαίρι τελείται εντός του ναού η επίσημη περιφορά του σεπτού Λειψάνου με δοξολογία και κάτω από την συγκινητική μουσική σύνθεση "Εις τον Άγιον Διονύσιον"του αείμνηστου αρχιμ. Κώστα Σαμσαρέλου την οποία αποδίδει η φιλαρμονική
Ζακύνθου και τοποθέτηση μπροστά απ'το βελούδινο παραπέτασμα της κάμαρης του Αγίου, για
προσκύνημα των πιστών εορταζόντων ντόπιων και ξένων παρεπιδημούντων στη Ζάκυνθο.
Ακολουθεί αμέσως ο πολυαρχιερατικός μέγας Εσπερινός.
Πριν κλείσω με τα συμβαίνοντα την Παραμονή της μεγάλης Εορτής του Αγίου μας θέλω να σχολιάσω δυο μοναδικότητες που χρωματίζουν το εκκλησιαστικό τυπικό της Ζακυνθινής Εκκλησίας.
α) Πριν αρχίσει ηπεριφορά του Σεπτού Σκηνώματος και οΕσπερινός ,γίνεται επίσημη έξοδος από την
ιερή Μονή πρώτα του ιερατείου της νήσου κατόπιν όλων των προσκεκλημένων Ιεραρχών προεξάρχοντος του μητροπολίτου Ζακύνθου παιανιζούσης της φιλαρμονικής του Δήμου ανάμεσα στο τιμητικό Αγημα της Αεροπορίας το οποίο προσκαλείται όλο το τριήμερο προς απόδοση τιμών προς
τον Άγιον Διονύσιον και όλη αυτή η πομπή οδηγείται προς τον ιερόν ναό για να αρχίσει η ιερή
ακολουθία του εσπερινού.
β)Φιλαρμονική Δήμου να παιανίζει μέσα στο ναό κατά την περιφορά του ιερού Σκηνώματος και με τους ψάλτες να ψάλλουν την μεγάλη Δοξολογία ,μόνο στη Ζάκυνθο συμβαίνει και αξίζει κανείς να
το παρακολουθήσει έστω και μια φορά ...στη ζωή του!
H δεύτερη ημέρα του εορτασμού ,ημέρα της λιτάνευσης του Ιερού Λειψάνου του Αγίου μας στην
πόλη της Ζακύνθου αρχίζει με πολυαρχιερατική θεία λειτουργία
χωροστατούντων ενίοτε περισσοτέρων του ενός Αρχιερέων και αφού τελειώσει η λειτουργία κατά τις
έντεκα-το Χειμώνα- ακολουθεί αμέσως η Δοξολογία και έξοδος του Ιερού Λειψάνου από το ναό
για την Λιτάνευσή του σε ολόκληρη την πόλη εν μέσω μεγάλης παρατάξεως την οποία αποτελούν
αντιπροσωπευτικά τμήματα των Σχολείων Α/θμιας και Δ|θμιας Εκπαίδευσης, τμήματα Προσκόπων και Οδηγών ,οι φιλαρμονικές του νησιού και οι προσκεκλημένες απ'τις Ένοπλες Δυνάμεις,
όλο το Ιερατείο της Ζακύνθου,οι χοροί των ψαλτών ,στρατιωτικό Αγημα ,η τριάδα των σημαιών με
την κόκκινη Ιερή "παντιέρα" σύμβολο των Παλαιολόγων-κτητόρων-της Ιεράς Μονής ,τα εξαπτέρυγα,
οι "τόρτσες"- συμπαγείς λαμπάδες- η Ουρανία κάτω από την οποία ευρίσκεται η Ιερή Λειψανοθήκη
μετο ολόσωμο Σκήνωμα του Αγίου Διονυσίου υποβασταζόμενο με μεγάλη ευλάβεια από τέσσερις
ιερείς-δυο μπροστά και δυο πίσω, ακολουθεί ο ηγούμενος και όλοι οι συμμετέχοντες Μητροπολίτες.
Όλη αυτή την παράταξη κλείνουν οι Αρχές του τόπου,εκπρόσωποι της Πολιτείας και των Ενόπλων
Δυνάμεων και.....πίσω όλης αυτής της πομπής βρίσκεται το μεγάλο πλήθος των πιστών πανηγυριστών Ζακυνθινών και άλλων παρευρισκομένων σιωπηλά ακολουθόύντων με κατάνυξη την ιερή Λιτανεία.
Αξίζει να σχολιάσω ότι με την εμφάνιση του Ιερού Λειψάνου έξωθεν του ναού "εκρήγνυται ομάδα
πυροτεχνημάτων" τα οποία σχηματίζουν στον ουρανό εκπληκτικές εκρήξεις και απίστευτες χρωματικές εκλάμψεις -χάρμα οφθαλμών- πραγματικά. Όσο διαρκεί ηΛιτανεία όλα τα καμπαναριά
της πόλης ηχούν χαρμόσυνα και "κορνάρει" πανηγυρικά κάθε μεγάλο πλεούμενο του λιμανιού.
Κατά την επιστροφή του Αγίου Λειψάνου στην εκκλησία γίνεται δέηση ,εκφωνείται ευχαριστήρια ομι
λία από τον Μητροπολίτη Ζακύνθου ακολουθεί φαντασμαγορική καύση ειδικών πυροτεχνημάτων
ο Εθνικός Υμνος από την φιλαρμονική ,απόδοση τιμών του στρατιωτικού Αγήματος προς τον
Άγιον και κλείνει η ιερή αυτή παρακολούθηση μετην εναπόθεση της ιερής Λειψανοθήκης στη θέση της. Το Καλοκαίρι η λιτάνευση ξεκινά στις επτάμιση το απόγευμα με το ίδιο ακριβώς τελετουργικό
τυπικό. Το προσκύνημα των πιστών ,ιδιαίτερα το Καλοκαίρι διαρκεί πολλές ώρες λόγω του
μεγάλου πλήθους. Μέχρι πρότινων ετών αρκετοί προσκυνητές ανεξαρτήτως ηλικίας με σκοπό να
εκπληρώσουν προς τον Άγιον Διονύσιον το τάμα τους ντυνόνταν με ράσα και έπεφταν καταγής
για να "περάσει το Άγιο Λείψανο από πάνω τους ,το θεωρούσαν μεγάλη ευλογία" και έβλεπες
μια μεγάλη "αλυσίδα" ανθρώπων κατάχαμα να προσμένουν το Άγιο Σώμα να περάσει και να
τους "γιατρέψει". Ένας απ'αυτούς ήμουν κι εγώ στην ηλικία των επτά ετών γιατί αρρώσταινα
εύκολα στην παιδικά μου χρόνια. Αυτή η εμπειρία με συνοδεύει ακόμη στη ζωή μου.Δυστυχώς
σήμερα αυτό της ευλαβείας "δρώμενο "δεν συνεχίζεται.
Κατά την τρίτη ημέρα των εορτών του Αγίου Διονυσίου τελείται το πρωί είτε το χειμώνα είτε το
καλοκαίρι πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεδρεύοντος της θείας Λειτουργίας μητροπολίτου και
πολλών ιερέων. Το Απόγευμα ψάλλεται ο Μέγας Κανόνας του Αγίου και αρχιερατικός Εσπερινός.
Καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας συνεχίζεται ηπροσκύνηση του Αγίου Λειψάνου από μεγάλες
"ουρές" πιστών προσκυνητών ,ιδιαίτερα το Καλοκαίρι διαρκεί μέχρι και πέραν του μεσονυχτίου.
Φτάνουμε ,έτσι στην τελευταία ημέρα του εορτασμού κατά την οποία γίνεται επανατοποθέτηση της
ιερής λειψανοθήκης που περιέχει το Σεπτό Λείψανο του Μεγάλου Ιεράρχη Αγίου Διονυσίου στην
ιερή λαρνακά του ,όπως λεμε εμείς οι Ζακυνθινοί "Τα μπασίματα του Αγίου"
Το εκκλησιαστικό τυπικό αρχίζει πρωί με θείαν Αρχιερατική Λειτουργία .Αφού τελειώσει και η ώρα
δείξει έντεκα ακριβώς ψάλλεται η μεγάλη Δοξολογία, ηδημοτική Φιλαρμονική ευρισκόμενη εντός
του ναού παιανίζει και υπό τους ήχους των ιεροψαλτών και της μουσικής γίνεται η περιφορά του Αγίου Διονυσίου μέσα στο ναό τρεις φορές και τοποθετείται όρθιο το ιερόν Σκήνωμα επί του Σολέα
μπροστά στην ωραία πύλη όπου ψάλλεται δέηση ,οΜητροπολίτης απευθύνει ευχαριστήριον λόγο
και όλο το εκκλησίασμα ασπάζεται για τελευταία φορά τον Αγιον της συγγνώμης. Η εκκλησία
κλείνει όταν και ο τελευταίος πιστός αποχωρίσει από τον χώρο του εορτασμού.Ετσι παίρνει τέλος ο
τριήμερος εορτασμός Του Πολιούχου του νησιού μας Αγίου Διονυσίου του θαυματουργού!!!
Προσθετικά, θα ανέφερα ότι το πανηγύρι του Αγίου Διονυσίου κατέχει στις καρδιές των ντόπιων
και απανταχού Ζακυνθίων εξέχουσα θέση για τη λα;μπρότητα ,τη μεγαλοπρέπεια και τη συμμετοχικότητα των εορταζόντων. Λέγεται, ότι δεν υπάρχει ζακυνθινή οικογένεια που να μην έχει
έστω και ένα μέλος της με το όνομα Διονύσης.
Σε παλαιότερες εποχές ο εορτασμός του Αγίου μας απέπνεε περισσότερη ευλάβεια ,με την πλατεία
των Ευκαλύπτων--σημερινή ,πλατεία Αμμου--να είναι γεμάτη "παστελάδες" οι οποίοι κατασκεύαζαν και πουλούσαν οι ίδιοι το ονομαστό μέχρι σήμερα και μοναδικό Μαντολάτο ,καθώς και "Φριτουράδες" με τις τηγανιτές τους φριτούρες -από χυλό σιμιγδαλιού και ζάχαρη- τα οποία
προιόντα τους αγόραζαν σχεδόν όλοι οι πανηγυριστές. Η φιλαρμονική του Δήμου εκτελούσε ,
εκεί στην πλατεία πανηγυρικό πρόγραμμα μέχρι αργά το βράδυ και οι κάτοικοι "σουλατσάριζαν" στην
παραλία μέχρι να δουν να καεί και το τελευταίο αυτοσχέδιο πυροτέχνημα.
Στις μέρες μας δυστυχώς στο νησί καταφθάνουν πολλοί μικροπωλητές με κάθε λογής πραμάτειες και δημιουργούν μια περίεργη ατμόσφαιρα και πάντως άσχετη με την κατανυκτικότητα και την ιερότητα του χώρου. Άλλαξαν,τί κρίμα οι καιροί.......Ας έχουμε όλοι μας και όλοι σας την Ευλογία του Αγίου
Διονυσίου προστάτου και πολιούχου και φρουρού της Ζακύνθου και των Στροφάδων!!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου